Wirus HPV i rak szyjki macicy | 17.02.2024

Wirus HPV i rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie. Każdego roku na świecie umiera ok. 250 000 kobiet, a liczba nowych zachorowań oceniana jest na ok. 500 000.

Reklama

W Polsce odnotowuje się ok. 3 500 zdiagnozowanych przypadków, a połowa tych kobiet nigdy nie wyzdrowieje, ponieważ zgłosiła się do lekarza zbyt późno. Część z nich nie zdążyła po prostu wykonać badania cytologicznego.

Wirus brodawczaka

Wirus HPV (Human Papillomavirus) to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się ponad 200 pokrewnych wirusów, z których niektóre rozprzestrzeniają się poprzez kontakt płciowy, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. W ciągu swojego życia 50-80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV. Typy HPV przenoszone drogą płciową dzielą się na grupy niskiego ryzyka i wysokiego ryzyka. HPV niskiego ryzyka w większości nie powodują choroby. Jednak kilka typów HPV niskiego ryzyka może powodować brodawki na lub wokół narządów płciowych, odbytu, jamy ustnej lub gardła.

Nowotwory spowodowane infekcją HPV

HPV wysokiego ryzyka mogą powodować kilka rodzajów raka. Istnieje około 14 typów HPV wysokiego ryzyka, w tym HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 i 68. Dwa z nich, HPV16 i HPV18 są odpowiedzialne za większość nowotworów związanych z HPV. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą zarazić się wirusem i rozwinąć nowotwory wywołane przez HPV. Długotrwałe infekcje wirusami HPV wysokiego ryzyka mogą powodować raka w częściach ciała, w których HPV infekuje komórki, takich jak szyjka macicy , część ustna gardła, odbyt , penis , pochwa i srom.

Jak przenoszone jest HPV

HPV łatwo przechodzi między partnerami seksualnymi. Może być przenoszony przez jakikolwiek intymny kontakt ze skórą. Prezerwatywy mogą zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa HPV, ale nie zapobiegają temu całkowicie. Infekcja HPV jest powszechna, prawie wszystkie osoby aktywne seksualnie zakażają się odmianą wirusa w ciągu kilku miesięcy do kilku lat od rozpoczęcia aktywności seksualnej. Około połowa tych infekcji dotyczy typu HPV wysokiego ryzyka. Twój układ odpornościowy zwykle kontroluje infekcje HPV, aby nie powodowały raka, jednak kiedy infekcja HPV wysokiego ryzyka utrzymuje się przez wiele lat, może prowadzić do zmian komórkowych, które nieleczone mogą z czasem ulec pogorszeniu i przekształcić się w raka.

Reklama

Rak szyjki macicy

Choroba rozwija się bezboleśnie i długo. Nie jest chorobą dziedziczną czy też uwarunkowaną genetycznie. Zmiany komórek przedrakowych wywołane przez infekcję szyjki macicy wirusem HPV we wczesnym okresie rzadko wywołują objawy, dlatego ważne jest regularne badanie przesiewowe. W późniejszej fazie mogą pojawiać się tzw. krwawienia kontaktowe. W trakcie rozwoju choroby mogą wystąpić następujące objawy:

krwawienie, które pojawia się pomiędzy regularnymi krwawieniami miesięcznymi,
krwawienie po stosunku, prysznicu lub badaniu ginekologicznym,
krwawienie miesięczne, które trwa dłużej i jest bardziej obfite niż zwykle,
krwawienie po menopauzie,
obfite upławy z pochwy,
ból w podbrzuszu,
ból podczas stosunku.

Bezpłatne badania cytologiczne

Cytologia jest badaniem pozwalającym na wykrycie raka szyjki macicy w początkowym stadium. Polega ono na mikroskopowej ocenie komórek pobranych specjalną szczoteczką z szyjki macicy. Dzięki niej można zdiagnozować nawet niewielkie nieprawidłowości. Wczesne zmiany wykryte w komórkach można całkowicie wyleczyć. Z bezpłatnych badań cytologicznych mogą skorzystać kobiety w wieku 25-59, które nie miały wykonywanej cytologii w ramach NFZ w ciągu ostatnich 3 lat. Na stronach Funduszu podane są ośrodki medyczne, w których można wykonać bezpłatną cytologię. Do ginekologa i położnej POZ nie jest wymagane skierowanie. Badanie jest bezpłatne i bezpieczne. W przypadku stwierdzenia zmian pacjentka kierowana jest na dalszą diagnostykę w celu weryfikacji wstępnego rozpoznania.

Szczepienia przeciw HPV

Szczepienia według prowadzonych badań eliminują w znacznym stopniu ryzyko zachorowania. Coraz powszechniejszą metodą profilaktyki są szczepienia przeciw wirusowi HPV, u osób które nie rozpoczęły współżycia płciowego, dlatego już 9. letnie dzieci mogą być poddawane szczepieniom. Ważne jest, aby zaszczepić zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Kobiety są głównie narażone na raka szyjki macicy, a mężczyźni na raka prącia.

Reklama

Szczepionkę można podać również osobom dorosłym w wieku od 27 do 45 lat, które nie otrzymały wcześniej wszystkich dawek szczepionki. Dorośli w tej grupie wiekowej odnoszą mniejsze korzyści ze szczepionki, ponieważ jest bardziej prawdopodobne, że byli już wcześniej narażeni na HPV. Dlatego szczepienia nie są rutynowo zalecane dla osób w tej grupie wiekowej. Jeśli obawiasz się, że jesteś zagrożony infekcją HPV, porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, czy szczepienie HPV może być dla Ciebie odpowiednie.

Refundacja szczepionki

Od dnia 1 listopada 2021 r. szczepionka przeciw HPV – Cervarix jest częściowo refundowana i dostępna w polskich aptekach z 50% dopłatą pacjenta. Szczepionka będzie refundowana we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach: u osób od ukończenia 9. roku życia do profilaktyki zmian przednowotworowych narządów płciowych i odbytu (szyjki macicy, sromu, pochwy i odbytu) oraz raka szyjki macicy i raka odbytu związanych przyczynowo z określonymi onkogennymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).

Ważne wskazówki

od 1 listopada 2021 r. szczepionka przeciw HPV – Cervarix jest częściowo refundowana i dostępna w polskich aptekach z 50% dopłatą pacjenta,
co 3 lata możesz wykonać bezpłatne badanie cytologiczne w ramach NFZ.

Powyższy tekst ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie może zastąpić profesjonalnej diagnozy czy porady lekarskiej. Pamiętaj, że każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny lekarza specjalisty.

źródło: gov.pl

autor: KZ | 17.02.2024, 9:04

tagi: Zdrowie, Styl życia